چک الکترونیک چیست؟ هر آنچه باید در مورد چک الکترونیک بدانید!

با ورود چک الکترونیک به نظام بانکی کشور، بسیاری از نگرانی‌های رایج در معاملات چکی مثل جعل امضا یا ثبت‌نشدن چک در سامانه صیاد برطرف شده است. حالا دیگر صدور چک بدون ثبت در سامانه یا فریب طرف مقابل با چک صوری بسیار دشوار و تقریباً غیرممکن شده است.

ما در ساد۲۴، به‌عنوان یکی از معتبرترین سامانه‌های خدمات چک صیادی و اطلاع‌رسانی درباره قوانین جدید چک، در این مقاله به بررسی کامل چک الکترونیکی می‌پردازیم:

• چک الکترونیک چیست و چه تفاوتی با چک کاغذی دارد؟
• شکل ظاهری آن چگونه است؟
• چطور می‌توان آن را صادر یا دریافت کرد؟
• چه مزایا و چه چالش‌هایی دارد؟

اگر شما هم با چک سروکار دارید و می‌خواهید از آخرین تغییرات در حوزه چک مطلع باشید، تا پایان این مقاله همراه تیم تحریریه ساد۲۴ باشید.

چک الکترونیک چیست؟

در یک تعریف ساده، چک الکترونیک نوعی چک است که تمام مراحل آن از صدور تا تأیید و انتقال کاملاً به‌صورت آنلاین و از طریق سیستم‌های بانکی انجام می‌شود. در این نوع چک، دیگر نیازی به برگه فیزیکی یا امضای دستی نیست و همه چیز در بستر اینترنت و سامانه‌های امن بانکی انجام می‌گیرد.

با اجرایی شدن چک الکترونیکی، دیگر خبری از برگه چک نیست. البته اگر هنوز از دسته چک صیادی یا چک‌های قدیمی استفاده می‌کنید، نگران نباشید. این چک‌ها همچنان تا مدت‌زمان مشخصی اعتبار دارند و فعلاً نیازی به تعویض دسته چک نخواهید داشت.

در ادامه این مطلب از ساد۲۴، به‌صورت کامل با ویژگی‌های چک الکترونیک، نحوه صدور و دریافت آن، تفاوت با چک‌های کاغذی و نکات مهم برای کاربران آشنا خواهید شد.

بیشتر بخوانید: کدام بانک‌ها چک الکترونیکی دارند؟

تصویر چک الکترونیکی چگونه است؟

طبق بخشنامه بانک مرکزی چک الکترونیک شباهت زیادی به چک کاغذی دارد. چک صیاد بنفش رنگ جدیدترین چکی است که در ابتدای سال 1400 رونمایی شد. در نتیجه چک الکترونیک شباهت زیادی به چک صیاد با شکل و شمایل دیجیتالی دارد برخی از کارشناسان از آن به عنوان چک الکترونیک صیاد نام می‌برند.

روش صدور چک الکترونیک چگونه است؟

اگر دسته چک صیاد دارید و یا در معاملات خود از چک استفاده می‌کنید حداقل یک بار وارد سامانه صیاد شده‌اید و چک ثبت نموده‌اید. روش صدور چک الکترونیک هم چیزی شبیه چک صیادی می‌باشد با این تفاوت که باید صدور چک الکترونیکی خود را با امضای دیجیتال تایید نمایید.

در فرآیند صدور چک الکترونیک صادرکننده چک در خواست صدور چک همراه با اطلاعات گیرنده چک الکترونیک را در کارتابل خود در سامانه صیاد ثبت می‌کند سپس ترمینال‌های دستگاه آن را به بانک منتقل می‌کنند پس از آن دریافت کننده باید اطلاعات چک را دقیق کنترل کرده و دریافت آن را تایید کند تا چک در قالب سپرده در اختیار بانک پرداخت کننده قرار بگیرد.

شما می‌توانید از طریق اینترنت بانک، همراه بانک، اپلیکیشن‌های حوزه مالی و نرم افزارهای بانکی به سامانه چک الکترونیک دسترسی داشته باشید.

بیشتر بخوانید: صدور چک الکترونیک برای اشخاص حقوقی در ۱۴۰۴| قوانین و جزئیات

نقد کردن چک الکترونیک چگونه است؟

در قسمت قبل نحوه صدور و تایید چک الکترونیکی را بررسی کردیم. در ادامه جهت نقد کردن چک الکترونیک گیرنده و یا ذی نفع نهایی درخواست نقد کردن چک را ثبت می‌‎کند سپس بانک صادرکننده دسته چک، بعد از تایید اطلاعات مندرج در چک حسابی که مربوط به گیرنده چک است را شارژ می‌کند تا پرداخت در زمان موعد چک انجام گیرد.

براساس بخشنامه بانک مرکزی نقد کردن چک الکترونیک به دو صورت آنلاین و مراجعه حضوری به بانک امکان پذیر است.

چه کسانی می‌توانند از چک الکترونیک استفاده کنند؟

• کلیه افرادی که در حال حاضر دسته چک صیاد دارند.
• کلیه افرادی که رتبه اعتباری خوبی دارند و چک برگشتی ندارند.
• افراد باید در بانک حساب فعال داشته و کد شهاب دارند.
• صادرکننده و دریافت کننده چک باید گواهی امضای دیجیتال داشته باشند.
• انتقال و تایید چک الکترونیک هم منوط به داشتن امضای دیجیتال می‌باشد.

نکته: روش دریافت گواهی امضای دیجیتال بعد از اعلام بانک مرکزی در بروزرسانی بعدی این مقاله توضیح داده خواهد شد.

قوانین چک الکترونیک چگونه است؟

قوانین چک الکترونیک دقیقا بر اساس قانون جدید چک می‌باشد و تغییر زیادی ندارد. در ادامه چند قانون در مورد چک الکترونیکی که در بخشنامه بانک مرکزی به آن اشاره شده است را مشاهده می‌نمایید:

• کلیه فرایندهای اجرایی سامانه چک الکترونیکی منطبق بر مفاد قانون اصلاح قانون صدور چک می‌باشد.
• مشابه روال جاری در خصوص چک‌های کاغذی، بانک موظف است نسبت به ابطال تمبر مالیاتی برای هر عدد چک الکترونیکی ارائه شده به مشتریان اقدام نماید.
• ساختار کارمزد صدور، انتقال و دریافت وجه چک الکترونیکی متعاقباً از سوی بانک مرکزی اعلام می‌گردد.
• اعطای همزمان دسته چک کاغذی و الکترونیکی به یک حساب از سوی بانک بلامانع می‌باشد. لیکن اعطای دسته چک جدید منوط به بازگشت تمامی برگه‌های دسـته چـکهـای قبلـی و حـداقل 80 درصد مجموع برگ چک‌های کاغذی و الکترونیکی تعیین وضعیت شده می‌باشد.
• شرایط اعطای دسته چک الکترونیکی، منطبق بر مقررات جاری در خصوص تخصیص دسته چک کاغذی می‌باشد.
• در فاز اول اجرای طرح صرفاً صدور چک‌های الکترونیکی از نوع ریالی مد نظر می‌باشد.

چه پرداخت‌هایی را می‌توان با چک الکترونیک انجام داد؟

در مواردی که نیاز است به صورت مکرر قسطی را پرداخت نمایید چک الکترونیک کاربرد زیادی برای شما دارد. برای پرداخت اقساط وام، پرداخت شهریه باشگاه و یا دانشگاه، پرداخت کارت اعتباری و… چک الکترونیک کار شما را آسان می‌کند.
یکی از دغدغه‌های خرید اینترنتی نحوه پرداخت اقساط و جلب اعتماد فروشنده جهت خرید اقساطی کالا می‌باشد از این پس شما به راحتی می‌توانید به صورت اینترنتی چک صادر کنید و محصول مورد نظر خود را خریداری نمایید.

مزایای چک الکترونیک چیست؟

در ابتدای مقاله اشاره کردیم که هرچند قانون جدید چک و روی کارآمدن چک صیاد تاثیر زیادی در کاهش جرایم در حوزه چک دارد اما دغدغه بسیاری از افراد جعلی نبودن امضا بر روی برگه چک می‌باشد که در چک الکترونیک این مشکل وجود نخواهد داشت و امنیت و سرعت معاملات با چک به صورت چشمگیری افزایش می‌یابد از مزایای دیگر چک الکترونیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عدم محدودیت تعداد برگ چک
• عدم امکان تغییر در برگ چک الکترونیکی
• صرفه‌جویی در مصرف کاغذ
• اطلاع‌رسانی از وضعیت نقل‌وانتقالات چک
• حذف مراحل زمان‌گیر مثل جابه‌جایی، دسته‌بندی و حسابداری چک‌ها
• کارمزد و هزینه عملیاتی پایین‌تر
• مدیریت ریسک بهتر
• سرعت بالا فرآیندهای صدور و پرداخت چک
• امکان آگاهی از گردش حساب و مدیریت موجودی حساب برای جلوگیری از برگشت خوردن چک به کمک ابزار‌های مدرن همچون تلفن همراه، ای‌تی‌ام‌ها و اینترنت
• امکان جایگزینی در تمامی معاملات
• مطلع شدن صاحب چک بعد از پرداخت وجه

معایب چک الکترونیک چیست؟

هر محصولی در کنار مزایایی که دارد معایبی هم خواهد داشت که چک الکترونیک نیز از این قائده مستثنی نیست. بزرگترین ایراد چک الکترونیک وابسته بودن آن به اینترنت می‌باشد. به طوری که اگر فردی به هر دلیلی ب اینترنت دسترسی نداشته باشد امکان صدور چک الکترونیک و یا تایید و انتقال چک را نخواهد داشت. از طرفی پایین بودن سطح سواد برخی از افراد جامعه و ناتوانی در کار با ابزارهای الکترونیک عیب دیگر این چک‌ها می‌باشد.

یکی از ابزارهایی که به شما کمک می‌کند چک‌های صیاد خود را راحت‌تر ثبت کرده و یا دریافت آن را تایید نمایید برنامه موبایلی ساد24 می‌باشد. این برنامه با سرعت اینترنت کم هم قابل استفاده بوده و کار با چک را به آسان‌ترین شکل ممکن پیاده سازی کرده است. می‌توانید برنامه مدیریت چک الکترونیکی ساد24 را از لینک زیر نصب کرده و استفاده نمایید.

نصب نسخه اندروید و ios برنامه ساد24

سخن پایانی

در این مقاله ضمن تعریف چک الکترونیک، روش صدور چک الکترونیک، نقد کردن چک، قوانین چک الکترونیک و مزایا و معایب این چک را بررسی کردیم و فهمیدیم استفاده از چک الکترونیک کار نسبتا پیچیده‌ای می‌باشد که استفاده از برنامه های حوزه مالی مانند ساد24 آن را ساده تر می‌نماید.

چنانچه سوالی داشتید در قسمت دیدگاه درج کنید، تا در اسرع وقت به آن پاسخ دهیم.