چک الکترونیک چیست؟ هر آنچه باید در مورد چک الکترونیک بدانید!
با چک الکترونیک دیگر نگران امضای جعلی روی چک نباشید! به عنوان سامانه ای که سالهاست در زمینه اطلاع رسانی چک‌های قدیمی، چک صیاد و قانون جدید چک فعالیت می‌کند بعد از شنیدن اخبار رونمایی از چک الکترونیک این فکر به ذهن ما رسید که برخی از صادرکنندگان چک که با امضای جعلی و یا ثبت نکردن چک در سامانه صیاد قصد کلاهبرداری از دیگران را دارند دیگر این امکان را نخواهند داشت و به احتمال زیاد چک الکترونیک تغییرات زیادی در معاملات با چک به وجود می‌آورد. در کنار مزایای چک الکترونیک، معایبی هم می‌توان برای آن در نظر گرفت که در این مقاله قصد داریم ویژگی‌های چک الکترونیک، شکل ظاهری چک الکترونیک، روش صدور و دریافت چک الکترونیک و مزایا و معایب آن را با یکدیگر بررسی کنیم پس تا انتهای مقاله با تیم تحریریه ساد۲۴ همراه باشید.
چک الکترونیک چیست؟
در یک تعریف ساده چک الکترونیک نوعی از چک است که کاملا بر بستر اینترنت ساز و کار می‌شود و تمام مراحل صدور چک، دریافت چک و تایید اطلاعات آن و انتقال چک به شخص دیگر به صورت آنلاین و سیستمی اجرا خواهد شد.
با روی کارآمدن چک الکترونیک دیگر چیزی به اسم برگه چک نداریم، البته اگر دسته چک شما صیاد است و یا هنوز از چک‌های قدیمی استفاده می‌کنید نگران نباشید تا مدت زمان زیادی چک‌های شما اعتبار خواهد داشت و نیاز به تعویض دسته چک نخواهید داشت.
تصویر چک الکترونیکی چگونه است؟
طبق بخشنامه بانک مرکزی چک الکترونیک شباهت زیادی به چک کاغذی دارد. چک صیاد بنفش رنگ جدیدترین چکی است که در ابتدای سال ۱۴۰۰ رونمایی شد. در نتیجه به احتمال زیاد چک الکترونیک شباهت زیادی به چک صیاد با شکل و شمایل دیجیتالی دارد برخی از کارشناسان از آن به عنوان چک الکترونیک صیاد نام می‌برند. بر اساس گفته سخنگوی بانک مرکزی تا نیمه اول آبان از چک الکترونیکی رونمایی خواهد شد و تصویر واقعی چک الکترونیک در این مقاله بروزرسانی می‌شود.
روش صدور چک الکترونیک چگونه است؟
اگر دسته چک صیاد دارید و یا در معاملات خود از چک استفاده می‌کنید حداقل یک بار وارد سامانه صیاد شده‌اید و چک ثبت نموده‌اید. روش صدور چک الکترونیک هم چیزی شبیه چک صیادی می‌باشد با این تفاوت که باید صدور چک الکترونیکی خود را با امضای دیجیتال تایید نمایید.
در فرآیند صدور چک الکترونیک صادرکننده چک در خواست صدور چک همراه با اطلاعات گیرنده چک الکترونیک را در کارتابل خود در سامانه صیاد ثبت می‌کند سپس ترمینال‌های دستگاه آن را به بانک منتقل می‌کنند پس از آن دریافت کننده باید اطلاعات چک را دقیق کنترل کرده و دریافت آن را تایید کند تا چک در قالب سپرده در اختیار بانک پرداخت کننده قرار بگیرد.
شما می‌توانید از طریق اینترنت بانک، همراه بانک، اپلیکیشن‌های حوزه مالی و نرم افزارهای بانکی به سامانه چک الکترونیک دسترسی داشته باشید.
نقد کردن چک الکترونیک چگونه است؟
در قسمت قبل نحوه صدور و تایید چک الکترونیکی را بررسی کردیم. در ادامه جهت نقد کردن چک الکترونیک گیرنده و یا ذی نفع نهایی درخواست نقد کردن چک را ثبت می‌کند سپس بانک صادرکننده دسته چک، بعد از تایید اطلاعات مندرج در چک حسابی که مربوط به گیرنده چک است را شارژ می‌کند تا پرداخت در زمان موعد چک انجام گیرد.
براساس بخشنامه بانک مرکزی نقد کردن چک الکترونیک به دو صورت آنلاین و مراجعه حضوری به بانک امکان پذیر است.
چه کسانی می‌توانند از چک الکترونیک استفاده کنند؟
- کلیه افرادی که در حال حاضر دسته چک صیاد دارند.
- کلیه افرادی که رتبه اعتباری خوبی دارند و چک برگشتی ندارند.
- افراد باید در بانک حساب فعال داشته و کد شهاب دارند.
- صادرکننده و دریافت کننده چک باید گواهی امضای دیجیتال داشته باشند.
- انتقال و تایید چک الکترونیک هم منوط به داشتن امضای دیجیتال می‌باشد.
نکته: روش دریافت گواهی امضای دیجیتال بعد از اعلام بانک مرکزی در بروزرسانی بعدی این مقاله توضیح داده خواهد شد.
قوانین چک الکترونیک چگونه است؟
قوانین چک الکترونیک دقیقا بر اساس قانون جدید چک می‌باشد و تغییر زیادی ندارد. در ادامه چند قانون در مورد چک الکترونیکی که در بخشنامه بانک مرکزی به آن اشاره شده است را مشاهده می‌نمایید:
- کلیه فرایندهای اجرایی سامانه چک الکترونیکی منطبق بر مفاد قانون اصلاح قانون صدور چک می‌باشد.
- مشابه روال جاری در خصوص چک‌های کاغذی، بانک موظف است نسبت به ابطال تمبر مالیاتی برای هر عدد چک الکترونیکی ارائه شده به مشتریان اقدام نماید.
- ساختار کارمزد صدور، انتقال و دریافت وجه چک الکترونیکی متعاقباً از سوی بانک مرکزی اعلام می‌گردد.
- اعطای همزمان دسته چک کاغذی و الکترونیکی به یک حساب از سوی بانک بلامانع می‌باشد. لیکن اعطای دسته چک جدید منوط به بازگشت تمامی برگه‌های دسـته چـکهـای قبلـی و حـداقل ۸۰ درصد مجموع برگ چک‌های کاغذی و الکترونیکی تعیین وضعیت شده می‌باشد.
- شرایط اعطای دسته چک الکترونیکی، منطبق بر مقررات جاری در خصوص تخصیص دسته چک کاغذی می‌باشد.
- در فاز اول اجرای طرح صرفاً صدور چک‌های الکترونیکی از نوع ریالی مد نظر می‌باشد.
چه پرداخت‌هایی را می‌توان با چک الکترونیک انجام داد؟
در مواردی که نیاز است به صورت مکرر قسطی را پرداخت نمایید چک الکترونیک کاربرد زیادی برای شما دارد. برای پرداخت اقساط وام، پرداخت شهریه باشگاه و یا دانشگاه، پرداخت کارت اعتباری و… چک الکترونیک کار شما را آسان می‌کند.
یکی از دغدغه‌های خرید اینترنتی نحوه پرداخت اقساط و جلب اعتماد فروشنده جهت خرید اقساطی کالا می‌باشد از این پس شما به راحتی می‌توانید به صورت اینترنتی چک صادر کنید و محصول مورد نظر خود را خریداری نمایید.
مزایای چک الکترونیک چیست؟
در ابتدای مقاله اشاره کردیم که هرچند قانون جدید چک و روی کارآمدن چک صیاد تاثیر زیادی در کاهش جرایم در حوزه چک دارد اما دغدغه بسیاری از افراد جعلی نبودن امضا بر روی برگه چک می‌باشد که در چک الکترونیک این مشکل وجود نخواهد داشت و امنیت و سرعت معاملات با چک به صورت چشمگیری افزایش می‌یابد از مزایای دیگر چک الکترونیک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عدم محدودیت تعداد برگ چک
- عدم امکان تغییر در برگ چک الکترونیکی
- صرفه‌جویی در مصرف کاغذ
- اطلاع‌رسانی از وضعیت نقل‌وانتقالات چک
- حذف مراحل زمان‌گیر مثل جابه‌جایی، دسته‌بندی و حسابداری چک‌ها
- کارمزد و هزینه عملیاتی پایین‌تر
- مدیریت ریسک بهتر
- سرعت بالا فرآیندهای صدور و پرداخت چک
- امکان آگاهی از گردش حساب و مدیریت موجودی حساب برای جلوگیری از برگشت خوردن چک به کمک ابزارهای مدرن همچون تلفن همراه، ای‌تی‌ام‌ها و اینترنت
- امکان جایگزینی در تمامی معاملات
- مطلع شدن صاحب چک بعد از پرداخت وجه
معایب چک الکترونیک چیست؟
هر محصولی در کنار مزایایی که دارد معایبی هم خواهد داشت که چک الکترونیک نیز از این قائده مستثنی نیست. بزرگترین ایراد چک الکترونیک وابسته بودن آن به اینترنت می‌باشد. به طوری که اگر فردی به هر دلیلی ب اینترنت دسترسی نداشته باشد امکان صدور چک الکترونیک و یا تایید و انتقال چک را نخواهد داشت. از طرفی پایین بودن سطح سواد برخی از افراد جامعه و ناتوانی در کار با ابزارهای الکترونیک عیب دیگر این چک‌ها می‌باشد.
یکی از ابزارهایی که به شما کمک می‌کند چک‌های صیاد و چک‌های الکترونیک خود را راحت‌تر ثبت کرده و یا دریافت آن را تایید نمایید برنامه موبایلی ساد۲۴ می‌باشد. این برنامه با سرعت اینترنت کم هم قابل استفاده بوده و کار با چک را به آسان‌ترین شکل ممکن پیاده سازی کرده است. می‌توانید برنامه مدیریت چک الکترونیکی ساد۲۴ را از لینک زیر نصب کرده و استفاده نمایید.
دانلود برنامه ثبت چک الکترونیک ساد۲۴ از کافه بازار
دانلود برنامه ثبت چک الکترونیک ساد۲۴ از گوگل پلی
چک الکترونیک از چه زمانی رونمایی می‌شود؟
بر اساس گفته سخنگوی بانک مرکزی حداکثر تا نیمه آبان سال ۱۴۰۱ از اولین چک الکترونیک در ایران رونمایی خواهد شد و پس از آن زمان استفاده آن و روش درخواست دسته چک الکترونیک نیز اطلاع رسانی خواهد شد.
سخن پایانی
در این مقاله ضمن تعریف چک الکترونیک، روش صدور چک الکترونیک، نقد کردن چک، قوانین چک الکترونیک و مزایا و معایب این چک را بررسی کردیم و فهمیدیم استفاده از چک الکترونیک کار نسبتا پیچیده‌ای می‌باشد که استفاده از برنامه های حوزه مالی مانند ساد۲۴ آن را ساده تر می‌نماید.
