تفاوت های چک عادی و چک تایید شده

آیا چک تایید شده همان چک تضمینی است؟ تفاوت چک تایید شده با چک بانکی چیست؟

با توجه به ضرورت تسریع و تسهیل پرداخت ها در معاملات میان اشخاص و توسعه ی روز افزون استفاده از اسناد تجاری نظیر چک، لزوم آگاهی نسبت به انواع چک ها در نظام حقوقی ایران از اهمیت به سزایی برخوردار است.

با توجه به انواع چک که به موجب ماده یک قانون صدور چک، عبارتند از چک عادی، چک تایید شده، چک تضمین شده و چک مسافرتی، آگاهی از وجوه اشتراک و افتراق آن ها، امری لازم و ضروری می باشد.

چک عادی و چک تایید شده از جمله انواع چهارگانه ی چک های مذکور در ماده یک قانون فوق الاشاره  محسوب می شوند که از حیث صدور و ضمانت اجرای پرداخت، دارای تفاوت ها و شباهت های بسیاری می باشند. به منظور آشنایی با چک های مزبور و بررسی هر یک از آنها، ابتدا به بررسی تعاریف آنها می پردازیم.

تعریف چک عادی

چکی است که اشخاص، عهده بانک ها به‌ حساب جاری خود صادر و دارنده آن تضمينی جز اعتبار صادر کننده آن ندارد. در واقع چک عادی، چکی است که صادرکننده ی آن به موجب جلب اعتماد طرف مقابل، مبادرت به صدور و تحویل آن به طرف مقابل (دارنده چک) می نماید و می بایست در تاریخ سر رسید (تاریخی که در متن چک درج گردیده) معادل مبلغ مندرج در متن چک، در بانک محال علیه وجه نقد داشته باشد، تا دارنده ی چک پس از مراجعه به بانک بتواند مبلغ مذکور در متن چک را دریافت نماید.

آنچه در خصوص چک عادی از اهمیت به سزایی برخوردار است، اعتبار شخص صادرکننده ی چک می باشد، اهمیت این موضوع به قدری است که حتی قسمت اخیر ماده یک قانون صدور چک الحاقی ۱۳۷۲، صراحتاً اشعار می دارد: «… و دارنده ی آن، تضمینی جز اعتبار صادر کننده ی آن ندارد».

در صورت عدم وجود و یا عدم کفایت موجودی حساب صادرکننده ی چک عادی، دارنده می تواند صدور گواهی عدم پرداخت چک را از بانک محال علیه درخواست نماید. در عرف بانکداری به صدور گواهی عدم پرداخت، اصطلاحا برگشت زدن چک اطلاق می گردد.

پس از دریافت گواهی مذکور، دارنده ی چک جهت مطالبه ی وجه آن می تواند مبادرت به طرح دعوای حقوقی نماید. معهذا به موجب تغییرات و اصلاحات به عمل آمده در مورد صلاحیت های مراجع ذیصلاح، در حال حاضر رسیدگی و صدور حکم نسبت به چک های عادی تا میزان دویست میلیون ریال در صلاحیت شوراهای حل اختلاف و تقاضای صدور حکم بر الزام صادرکننده (و ایضاً ظهرنویس) نسبت به چک های بالغ بر مبلغ دویست میلیون ریال، در صلاحیت دادگاه های عمومی حقوقی قرار دارد. دارنده ی چک عادی به منظور ثبت هر یک از دادخواست های مذکور، می بایست به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نماید.

عدم کفایت موجودی و یا عدم وجود آن در بانک محال علیه، به دارنده ای که خود مبادرت به برگشت زدن چک نموده است (یا وراث وی)، این اختیار را می دهد که نسبت به صادرکننده ی چک اقدام به طرح شکایت کیفری نماید. البته رعایت مرور زمان های شش ماهه ی برگشت زدن (دریافت گواهی صدور عدم پرداخت) و طرح شکایت کیفری، جهت اقامه ی دعوای مذکور لازم می باشد.

ضمن اینکه سفید امضاء بودن چک، درج شرط در متن چک جهت وصول آن، تضمینی بودن و یا بدون تاریخ بودن چک، جنبه ی کیفری چک را زایل نموده و امکان تعقیب کیفری صادرکننده را از بین می برد.

تعریف چک تایید شده

به موجب بند دو ماده یک قانون پیش گفته، چک تایید شده، چکی است که اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی، آن را به عهده بانک ها به‌ حساب جاری خود صادر نموده و ‌پرداخت وجه آن توسط بانک محال عليه تأييد می‌گردد. قانون جدید صدور چک به غیر از تعریف نمودن چک تأیید شده، مقررات مربوط به آن را پیش بینی نکرده  است.

با توجه به اینکه در حال حاضر تنها بانک های دولتی و خصوصی به عنوان محال علیه شناخته می شوند و پس از صدور چک از سوی صادرکننده، دارنده ی آن می بایست به منظور دریافت وجه چک به بانک محال علیه مراجعه نماید، لذا در چک تأیید شده، دقیقاا برخلاف چک عادی، بانک محال علیه پرداخت وجه آن را تایید می نماید.

در حال حاضر با توجه به قانون صدور چک، همه ی بانک ها می توانند نسبت به صدور چک تایید شده اقدام نمایند، هرچند مقررات حاکم بر نحوه ی صدور چک های تایید شده مورد پیش بینی قانونگذار قرار نگرفته است.

شباهت چک تایید شده با چک تضمین شده ی بانک ملی

تعریف قانونگذار از چک تایید شده، شباهت بسیاری با تعریف چک تضمین شده بانک ملی در ماده یک قانون چک های تضمین شده مصوب ۲۲ تیرماه ۱۳۳۷ دارد که اشعار می داشت: «به بانک ملی ایران اجازه داده می‌شود به تقاضای مشتریان چک هایی به نام چک های تضمین شده که پرداخت وجه آنها از طرف بانک تعهد ‌شده باشد». چک تایید شده با چک تضمین شده بانک ملی موضوع قانون مذکور، دارای وجوه افتراق بسیاری نیز می باشد.

تفاوت های چک های عادی و تایید شده

با عنایت به تعاریف قانونی چک های مبحوث عنه، چک عادی، چکی است که اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی به عنوان صادرکننده، از حساب جاری خود صادر می نمایند تا محال علیه (در حال حاضر یکی از بانک ها) پس از مراجعه ی دارنده ی چک، نسبت به پرداخت وجه آن به دارنده اقدام نماید. بنابراین صادرکننده ی چک پس از صدور چک می بایست در تاریخ مندرج در آن، معادل مبلغ مذکور در چک، در بانک محال علیه وجه نقد داشته باشد. اعتبار صادرکننده ی چک، جهت صدور آن از اهمیت بالایی برخوردار است و در صورتی که صادرکننده ی چک، نسبت به تامین محل آن اقدام ننماید، بانک محال علیه هیچ گونه تعهد و تضمینی در پرداخت مبلغ مندرج در متن چک به دارنده نخواهد داشت.

در حالی که چک‌ تایید شده، چکی است که هر چند اشخاص از حساب جاری خود صادر می نمایند، لیکن بانک محال علیه، پرداخت وجه آن به دارنده ی چک را تایید می نماید و به دارنده آن، این اطمینان را می‌دهد که وجه چک حتما پرداخت خواهد شد، به نحوی که بانک محال‌علیه پس از کسر و مسدود کردن مبلغ چک تأیید شده از موجودی حساب بانکی، پرداخت وجه آن را با پرفراژ و مهر و امضاء نمودن بر روی چک موصوف تاایید می‌نماید.

شباهت ها چک های عادی و تایید شده

چک های موضوع این نوشتار دارای شباهت هایی نیز می باشند، از جمله اینکه مطالبه ی وجه چک های مزبور صرفا در تاریخ مندرج در متن آنها یا پس از آن قابلیت وصول داشته و قبل از آن امکان مطالبه ی آن وجود ندارد. ضمن اینکه در هر دو چک، بانک محال علیه می بایست نسبت به کارسازی چک و پرداخت مبلغ آن به دارنده اقدام نماید. چک های مزبور در حکم اسناد لازم الاجرا می باشند.

3.6/5 - (14 امتیاز)

نوشته های مشابه

‫7 دیدگاه ها

  1. سلام، آیا شخص صادر کننده چک میتونه چکی رو که برای ۶ ماه دیگه کشیده مثلا یک ماهه دیگه لغو کنه؟؟ و آیا چکی که برای ۶ ماه دیگه کشیده شده میتونیم الان گیرنده تایید کنه؟؟

  2. هیچ بانکی چک هیچ کس را تضمین نمیکند چه عادی چه صیادی ضمنا دلیل اصلی چک کشیدن خریدن زمان برای کسب درآمد و فراهم کردن مبلغ چک است اگر قرار باشد مبلغ چک را بان مسدود کند خو چه دلیلی برای چک کشیدن است خوب نقدا پرداخت میکند یا با چک تمینی خو بانک لطفا اطلاعات غلط ندهید

    1. کاربر عزیز در زمان معامله باچک نیاز نیست مبلغ چک در حساب شما مسدود شده باشد، در صورتی که چک شما برگشت زده شود جهت رفع سواثر چک برگشتی باید مبلغ را در حساب خود مسدود نمایید.
      با نصب برنامه ساد۲۴ از لینک زیر براحتی چک های خود را ثبت و تایید نمایید.
      https://sad24.ir/l/ci

  3. سلام و خسته نباشید
    میشه بفرمائید به استناد کدوم بخشنامه یا قانون درباره چک تائید شده میفرمائید :
    “بانک محال علیه، پرداخت وجه آن به دارنده ی چک را تایید می نماید و به دارنده آن، این اطمینان را می‌دهد که وجه چک حتما پرداخت خواهد شد به نحوی که بانک محال‌علیه پس از کسر و مسدود کردن مبلغ چک تأیید شده از موجودی حساب بانکی، پرداخت وجه آن را با پرفراژ و مهر و امضاء نمودن بر روی چک موصوف تاایید می‌نماید.”
    ممنون از شما

  4. سلام چک تضمینی یا تایید شده میتونه در وجه حامل باشه و اینکه میشه پیگیری کرد چه کسی اونو نقد کرده یا به قولی به حساب چه کسی نشسته

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا